Op 25 augustus 2017 was ik op de Breitscheidplatz in Berlijn, waar op 19 december 2016 een radicaalislamitische terrorist elf mensen vermoordde, nadat hij een Poolse vrachtwagenchauffeur had doodgeschoten. Ter herinnering aan de slachtoffers bevindt zich voor de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche een provisorische gedenkplaats.

Sinds enige dagen bevindt zich bij deze provisorische gedenkplaats eveneens een aanwijzing naar de terreuraanslag in Barcelona van 17 augustus 2017, waarbij 17 mensen vermoord werden.

Toen ik de lijst van de slachtoffers van Barcelona zag, viel me onmiddellijk het grote verschil op met de lijst van de slachtoffers van Berlijn. De slachtoffers van Barcelona hebben namen en een gezichten. Alle Duitse slachtoffers hebben echter geen gezicht en van maar één Duits slachtoffer wordt de naam genoemd.

De omgang van Duitsland met de slachtoffers van aanslagen is schandalig. Op 19 december 2016 werden er niet twaalf mensen vermoord, maar Fabrizia di Lorenzo, Lukasz Urban, Sebastian B., Dalia Elyakim, Nad´a Čižmárová en nog een mens en nog een mens en nog een mens en nog een mens en nog een mens en nog een mens en nog een mens.

Nad´a Čižmárová uit de Tsjechische Republiek was 34 jaar toen ze vermoord werd. Haar zoon was toen 5 jaar oud. Nu vraagt hij vaak aan zijn vader: “En wat gebeurt er als jij door iemand vermoord wordt?”

Dalia Elyakim uit Israël was 60 jaar toen ze vermoord werd. Ze stierf toen ze met haar man Rami over de kerstmarkt wandelde. Rami raakte zwaargewond.

Fabrizia di Lorenzo uit Italië was 31 jaar toen ze vermoord werd. Op haar begrafenis zei de bisschop: “Ze was een engel met opengeslagen vleugels: Zij, die met zoveel idealen en waarden van het leven hield.”

Lukasz Urban uit Polen was 37 toen jij werd vermoord. Hij was de bestuurder van de vrachtwagen die gekaapt werd door de moordenaar, voordat hij elf andere mensen op barbaarse wijze vermoordde. Zijn zoon was 17 toen hij vermoord werd.

Over de andere slachtoffers van 19 december 2016 weten we niets. Het zijn mensen zonder gezicht. Ze maken slechts deel uit van een koud, bureaucratisch getal: acht!

Acht slachtoffers zonder gezicht en geschiedenis.

Het valt op dat het overwegend de Duitse slachtoffers zijn die tot een cijfer gereduceerd worden. Is het een Duitse manier om slachtoffers niet als individuen, maar als cynisch cijfer te beschouwen?

Zolang de slachtoffers van de aanslag geen gezicht en geen geschiedenis hebben, zullen Duitse politici zulke onbeschrijfelijke dingen blijven zeggen als: “We laten onze manier van leven niet van ons afpakken!”

Wie is dit “Wij”? Van de slachtoffers van 16 december 2016 in ieder geval werd niet alleen hun manier van leven afgepakt, maar tegelijkertijd hun hele leven! Zij kunnen met dit “Wij” niet bedoeld zijn.

Iedere politicus, die na een moorddadige aanslag steeds opnieuw zegt “we laten onze manier van leven niet van ons afpakken”, sluit daarmee de slachtoffers van de aanslag uit.

Er werd op 16 december 2016 wel degelijk iets van ons afgepakt. Er werden twaalf werelden van ons afgepakt, twaalf mensen, die wilden leven en liefhebben, twaalf mensen met een gezicht.

“In het aangezicht van de ander herken je God” (Emmanuel Lévinas)

Zolang we weigeren in het aangezicht van de slachtoffers te kijken, zolang we zonder uitzondering in het aangezicht van de daders kijken, zullen we niet beginnen na te denken over onze eigen verantwoordelijkheid.

De mensen, die op 19 december 2016 vermoord werden, leefden binnen een politieke en maatschappelijke context. Daar werden ze slachtoffer. Ze werden vermoord, omdat de moordenaar niet gestopt werd. De moord zou echter te voorkomen zijn geweest.

Op 27 oktober 2015 werd de politie voor het eerst in kennis gesteld over de radicalisering van de latere moordenaar. In de tijd daarna reisde de latere dader ongehinderd door Duitsland en vroeg onder minstens 14 verschillende aliasnamen asiel of sociale uitkeringen aan. Zijn contacten met de radicale salafistische scene waren bekend.

Wie niet wil uitkomen voor de maatschappelijke en politieke verantwoordelijkheid, moet daarom verhinderen in de ogen van de slachtoffers te moeten kijken. Misschien is dat precies de reden waarom de Duitse slachtoffers geen gezicht krijgen. De Duitse politiek kan en wil hen niet in de ogen kijken, omdat ze weet dat ze niet geheel onschuldig is aan deze moorden.

De dader werd van ons geld gefinancierd. Onze autoriteiten keken weg en onze politici faalden!

Daarom verlang ik dat de Duitse politiek de verantwoordelijkheid op zich neemt en ben het daarom eens met de eis die een bezoeker aan de gedenkplaats op het metalen frame heeft geschreven:

“Geef de slachtoffers een gezicht en niet de daders!”